ZMIENNA NATURA NASZYCH EMOCJI - ZABURZENIA NASTROJU 

Zmiany nastroju zdarzają się każdemu z nas. Zwykle trwają krótko i nie mają utrwalonego charakteru. Okresy smutku, rozczarowania czy żalu są naturalną reakcją na trudności życia codziennego. Problemy w relacjach, utrata bliskiej osoby, komplikacje w sferze zawodowej, rozpad związku. Sytuacje takie sprawiają, że odczuwamy dyskomfort i spadek nastroju. Czasami jednak smutek narasta stopniowo, utrzymuje się przez dłuższy czas, powodując nieustające cierpienie, niepewność i lęk. Zdarza się również, że towarzyszący nam poziom zadowolenie przybiera skrajną i utrzymującą się postać. Euforia, podniecenie, gonitwa myśli, poczucie posiadania niespożytych pokładów energii  i impulsywność prowadzą do zachowań, które zaskakują nas i naszych bliskich.

Zaburzenia nastroju

Zazwyczaj czujemy, że mamy kontrolę nad własnymi uczuciami. U osób, u których pojawiają się zaburzenia nastroju, ta kontrola jest bardzo niewielka lub nie ma jej wcale. Sytuacja taka może wprowadzić dodatkowy niepokój, uczucie niepewności, jeszcze większy smutek lub rozdrażnienie.

Depresja 

Depresja Objawy zaburzeń depresyjnych mogą przybierać różne formy. Depresja może charakteryzować się przewagą objawów somatycznych. Dolegliwości pochodzące z ciała to różnego rodzaju bóle np. głowy, brzucha, nudności, bóle stawów. Depresja z przewagą objawów psychicznych natomiast, charakteryzuje się niepokojem, rozdrażnieniem, smutkiem, lękiem. Depresja ma naturę zaburzenia klinicznego, to znaczy, że składa się z kombinacji objawów, a nie z pojedynczej cechy. To stan, w którym uporczywie obniżony nastrój lub utrata zainteresowań występuję razem z innymi oznakami somatycznymi i psychicznymi.

Objawy depresji to między innymi:

• Smutek
• Poczucie pustki, bezwartościowości;
• Poczucie braku nadziei i sensu;
• Spadek energii, aktywności;
• Uczucie zmęczenia i spowolnienia;
• Spadek zainteresowania codziennymi czynnościami;
• Spadek aktywności seksualnej;
• Drażliwość, nerwowość;
• Narastające poczucie winy;
• Trudności ze snem;
• Utrata apetytu, spadek wagi, lub też przybranie na wadze;
• Objawy somatyczne, chroniczne bóle pojawiające się bez przyczyn chorobowych;
• Myśli rezygnacyjne, samobójcze;
• Upośledzenie koncentracji uwagi;

Zaburzenie afektywne dwubiegunowe

Zaburzenie nastroju, w którym obecne są skrajne stany (tzw. epizody) manii bądź hipomanii i depresji nosi nazwę zaburzenia afektywnego dwubiegunowego (cyklofrenia, CHAD). Zaburzenie potocznie opisywane jest jako „huśtawka” skrajnych nastrojów.

Manię lub hipomanię cechują intensywne i nieadekwatne uczucia podniecenia oraz euforii, wzmożona aktywność, poczucie posiadania niespożytych zasobów energii, gonitwa myśli. Epizod hipomanii, w porównaniu z epizodem manii, charakteryzuje się występowaniem mniejszej liczby objawów i mniejszym ich nasileniem oraz krótszym czasem trwania. W obrazie stanu depresyjnego charakterystycznymi uczuciami są między innymi doznania głębokiego smutku i przygnębienia.

Epizod manii trwa od dwóch tygodni do ok. czterech miesięcy, epizod depresji natomiast średnio sześć miesięcy, rzadko więcej niż rok. Między epizodami występują okresy ustabilizowanego, względnie stałego funkcjonowania, bez objawów choroby bądź z dyskretnie utrzymującymi się, nielicznymi objawami (jest to tzw. stan remisje), o długości od kilku miesięcy do kilku lat.

Objawy hipomanii lub manii:

• Uczucie nadmiernego optymizmu;
• Przesadne mniemania o sobie;
• Uczucie euforia; 
• Mniejsza potrzeba snu;
• Duże rozdrażnienie;
• Zachowanie impulsywne;
• Nadmierne pobudzenie;
• Szybkie wypowiadanie się i uciekające myśli;
• Nadużywanie substancji i alkoholu oraz inne ryzykowne zachowania;

Z zaburzeniami nastroju niejednokrotnie współwystępują inne problemy zdrowotne. Są to najczęściej zaburzenia lękowe, nerwica (w tym lęk uogólniony, nerwica natręctw tzw. zaburzenie obsesyjno - kompulsyjne, fobia społeczna, lęk napadowy), zaburzenia osobowości (głównie osobowość borderline), nadużywanie alkoholu i substancji psychoaktywnych.